Birman kedisi tüm dünyada bilinen ve hayranlık duyulan bir kedi türüdür. Birman kedileri kabarık ve yumuşacık bir tüy yapısına sahiptir. Gözleri ise cam mavisi ve tonlarındadır. Birman kedileri fiziksel yapılarıyla dikkat çektikleri kadar genel tarihiyle ve onlara konulan adlarıyla da bilinmektedir. Birman kedileri yapısal olarak sahiplerine oldukça bağlı kedilerdir. Duygusal bir yapıya sahip olmalarının yanı sıra oldukça enerjik ve hareketi seven kedilerdir. En çok sevdikleri şey ise sahipleriyle konuşmaya ve iletişime geçmeye çalışmaktadır. Ev içerisinde tek olmak ve sessizlik sizin canınızı sıkıyorsa Birman kedisi bu etkenleri ortadan kaldıracak ideal bir kedidir. Birman kedileri Tapınak Kedisi ya da Kutsal Kedi olarak da bilinmektedir. Birman kedisinin genel özelliklerinden, beslenmelerinden ve karakter yapılarında bahsetmeden önce sizlere tarihi ve kökenleri hakkında bilgiler verelim.
Birman kedileri büyüleyici ve kendine hayran bırakan bir görüntüye sahiptir. Görüntülerinin yanı sıra hem Budizm inançlarına göre çok önemlidir hem de efsanelere kadar konu olmuş bir kedi ırkıdır. Ayrıca bu cins kedilerin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Birman kedilerinin Burma (Myanmar) kökenli olduğu bilinir. Tarih boyunca Tapınak Kedileri ya da Kutsal Kediler olarak bilinmişlerdir. Tapınak kedisi ismi ise Myanmar bölgesinde Budizm inancı ile yaşanılan tapınaklarda bulunurlar ve Birman kedilerinin oradaki Budist rahiplerin ruhunu taşıdığına inanılmaktadır ve böylece adı buradan gelir. Tarihe genel olarak bakıldığı zaman en çok saygı duyulan kedi cinslerinin başında gelirler. Birman kedisi efsanesine göre Budist rahiplerin yaşamlarını sürdürdükleri ve yaşadıkları tapınaklarda (Lao Tsun Tapınağı) Tsim-Kyan-Kse adındaki tanrıçaya tapılırdı. Tapınağın altın tanrıçası olarak da bilinen Tsun Kyan Kse safir ve masmavi olan bir göz rengine sahipti. Tapınakta bir rahiple beraber tamı tamına 100 kedi de tanrıçaya tapıyordu. Buradaki kedilerin ölen rahiplerin ruhlarını taşıdığına inanılırdı. Baş rahip Mun-Ha ve tapınakta olan bekçi kedilerden Sinh adlı kedi neredeyse her gece tanrıça Tsun Kyan Kse’ye dua etmekteydi. Fakat daha sonralarda tapınağa düzenlenen bir saldırı sırasında Mun-Ha yaralanmış ve daha sonrasında ise ölmüştür. Sadık dostu Sinh bir patisini Mun-Ha’nın üzerine koymuştur tanrıçanın heykeliyle göz göze gelmiştir. Sinh’in beyaz kürklü yapısı tanrıçanınki gibi altın rengine, yüzü, kuyruğu ve bacakları ise siyah renge bürünmüştür. Göz rengi ise altınımsı sarıdan bir anda safir mavisine geçiş yapmıştır. Bilinen ve aktarılan bu efsane sayesinde Budis rahipler tarafından Birman ırkı kedilerin ölüm tanrıları ya da tanrıçalarıyla iletişime geçtiğine inanılmaktadır. Birman kedisinin dünyaya yayılması hakkında bilinen bir başka efsane daha mevcuttur. Burman bölgesinin Kutsal Kedisi adıyla bilinen Birman kedilerinden iki tanesi 1919 yılında Fransa’ya getirilmiştir. 1900’lü yılların başlarında Burmanda bulunan rahiplerin tapınakları yediden bir baskın yapılmıştır. Baskın sırasında rahiplerin ve Kutsal kedilerin (Birman) Tibet çevresine kaçmasına iki Avrupalı yardımcı olmuştur. (Söylenenlere göre bu isimler Auguste Paive ve Binbaşı Gordon Russell’dir.) Rahiplerde kendilerini kurtaran kişilere minnettarlıkları göstermek için 2 tane Birman kedisi hediye ederler. Birman kedilerinin de Avrupa’ya dağılımının bu şekilde olduğu bilinir. Ayrıca 1959 yılında ilk Birman kedileri Amerika’ya getirilmiştir. Burada aynı yıl içerisinde CFA (Kedi Hayranları Derneği olarak bilinir) tarafından artık resmi olarak tanınmaya başlamıştır. Bu kedi ırkı hakkında oldukça değişik efsaneler ve inanışlar mevcuttur. Günümüze kadar ise hala popülerliğini ve bilinirliğini sürdüren bir kedi ırkıdır.
Birman kedileri görsel olarak hem ilgi çekici hem de kendine hayran hayran baktıran özelliklere sahiptir. Birman kedilerinin tüyleri yumuşacık olmasın rağmen bölgelerine göre tüylerinin sıklıkları değişiklik gösterir. Vücutlarının bazı kısımlarında kalın tüyler, bazı kısımlarında ise ince tüy yapısına sahiptir. Vücutlarında en çok tüy bulunan kısım ise çene ve yüz kısmıdır. Birman kediler bakıldığı zaman şişman ya da toplu gözükse de bu tüy yapısıyla alakalıdır. Tüyleri renkleri beyaz, krem, siyah ve kahverengi gibi karışık tonlarda ve yer yer farklılık gösterir. Göbek bölgelerindeki tüylerin ise yapısı kıvırcıktır. Tüyleri adete ipeksi bir yapıdadır. Bu yüzdende onları bir kere sevdiniz mi bırakamazsınız. Yaklaşık 20 farklı tüy renklerine sahiplerdir. Orta ırk sayılan kediler arasında bulunurlar. Gözlerinin renk tonu ise genellikle masmavi ya da safir mavisi tonlarındadır. Birman kedilerinin ortalama olarak genel ağırlıkları 4 – 6 kg arasında değişiklik gösterir.
Efsanelerle anlatılan ve etkileyici bir güzelliğe sahip olan Birman kedi ırkı oldukça neşeli ve bir o kadarda duygusal bir yapıya sahiptir. Sahiplerine sıkı sıkıya bağlılardır. En çok sevdikleri şeylerden biri ise sahipleriyle konuşmaya çalışmak ya da onlarla iletişim geçmektedir. Bu sebeple de oldukça geveze olan kedi türlerinden bir tanesidir. Eski kökenleri tapınaklara dayandığından dolayı ev içerisinde sahiplerine tapar gibi davranışlar sergiledikleri görülmüştür. Sahiplerinin kucaklarında yatıp keyif almaktan hoşlanırlar. Birman kedileri son derece zeki, akıllı ve sosyal bir yapıya sahiptir. Uysal ve sakin bir yapıya sahip olsalar da tam tersi olarak oldukça enerjik ve meraklı bir yapıya sahiplerdir. Bu yüzden de evde tek kalmaktan ve çok yalnız kalmaktan hoşlanmazlar. Birman kedileri çevrelerini analiz etmeye ve keşfetmeye oldukça meraklı canlılardır. Ev içerisinde ya da dışarıda onları etrafı incelerken görmeniz oldukça mümkündür. Sahiplerine bağlı olan bu kediler sahiplerinden ilgi ve sevgi beklerler. Birman kedileri zeki olmasına rağmen pek eğitime açık olan ya da eğitilmekten hoşlanan bir kedi değildir. Ama buna rağmen ev içerisinde sizi sinirlendirecek ya da üzecek hareketlerde bulunmaktan kaçınırlar. Birman kedilerini diğer kedilerden ayıran önemli özelliklerinden bir tanesi ise oldukça konuşkan ve geveze bir yapıya sahip olmasıdır. Sizle sürekli konuşmak ve size bir şeyler anlatmak isterler. Eğer evde sessizlik istemiyorsanız Birman kedisiyle çok iyi anlaşacağınıza eminiz.
Birman kedilerinin tüylerinin renkleri ve dağılımı oldukça güzel bir görüntüye sahiptir. Vücutlarında kulak, bacak ve kafa kısımlarındaki renk tonları diğer yerlere göre farklıdır. Birman kedilerinin vücut renkleri genellikle açık krem tonlarında gözükür. Geri kalan bazı bölgelerindeki renkler ise koyu tondadır. Birman kedi cinsi yaklaşık olarak 20 farklı renk tüyüne sahiptir.
Birman kedilerinin ortalama olarak yaşam ömürleri 12 – 15 yıl arasında değişmektedir. Tabi bu sürenin uzaması ya da kısalması sizin kedinize nasıl bir yaşam sunduğunuza ya da bakımınıza göre değişiklik gösterir. İyi ve sağlıkla yaşan her kedinin ömrü genellikle uzun sürmektedir.
Birman kedileri uzun, sık ve kabarık tüy yapısına sahiptir. Düzenli olarak taranmadıkları zaman fazla tüy dökmektedirler. Ayrıca tüy bakımları yapılmadığı zaman, uzun tüyleri birbirlerine dolanır ve tararken açılması zor bir hale gelir. İlkbahar aylarında genellikle bütün kediler normalden daha fazla tüy döker. Bu aylarda tüy bakımlarına daha fazla özen göstermelisiniz.
Birman kedileri sakin ve uysal bir yapıya sahip olduğundan ev içerisindeki aile bireyleriyle kolay ve rahat bir şekilde anlaşacaktır. Ayrıca dost canlısı olduklarından dolayı eve gelen herhangi bir misafirle de problem yaşamazlar. Birman kedisi sahiplerine sıkı sıkıya bağlı olduklarından dolayı ev içerisinde tek başlarına bırakılmaktan neredeyse iç hoşlanmazlar. Siz evde olduğunuz zaman sizden ilgi beklerler ya da ilginizi çekmek için kucağınıza yatma gibi hareketlerde bulunurlar. Gün içerinde sizle iletişime geçmekten veya size bir şeyler anlatmaya çalışmaktan keyif alırlar. Eğer ev içinde sessizlikten hoşlanmıyorsanız Birman kedileriyle çok iyi anlaşacağınızdan eminiz. Birman kedilerinin düzenli olarak göz ve tüy temizliğini yapmalısınız. Enerjik ve hareketli yapılarından dolayı aşırı kilo almaya meyilli kediler değillerdir.
Birman kedilerinin ipeksi ve yumuşak olan tüy yapısının korunabilmesi için düzenli olarak tüy bakımlarının yapılması gerekir. Tüyleri kabarık ve uzun olduğundan dolayı her gün taranmalıdır. Uzun bir süre taranmadıkları zaman tüyleri topaklanmaya başlar ve birbirine dolanır. Bu durumda derileri hava alamadığından deri hastalıkları oluşumuna sebep olur. Kediler genellikle ilkbahar dönemlerinde daha fazla tüy dökmektedir. Bu dönemlerde kedinizi taramaya ve tüylerine bakım yapmaya daha da özen göstermelisiniz. Ev içinde tüy ya da kıl sevmiyorsanız bir Birman kedisi sahiplenmek size göre olmayacaktır.
Birman kedilerin beslenmesi ve maması neredeyse diğer kedi ırklarıyla aynıdır. Kediniz yavruluk dönemlerinde size geldiyse belli bir süre biberonla beslemeniz gerekir. Çünkü dişleri kuru mamayı kırabilecek kadar güçlü değildir. Yavruluk döneminde verilen mamaların içeriğinin ağır olmamasına dikkat edin. Birman kedilerde diğer kediler gibi etçil hayvanlar gruplarında yer almaktadır. Bundan dolayı da protein ağırlıklı olarak beslenmeleri daha iyi olacaktır. Alacağınız mamanın protein açısından zengin ve yeterli olmasına dikkat edin. Hangi mama markasından alacağınıza ve ne kadar koyacağınıza karar veremiyorsanız veteriner hekiminizde danışmanız daha doğru bir yol olacaktır. Ayrıca kedinizin sularını günlük olarak tazelemeli ve kaplarını temiz tutmalısınız.
Her kedi ve hayvanda olduğu gibi Birman kedilerinin de sağlıklı bir yaşam sürebilmesi önemlidir. Birman kedi ırkı genleri sayesinde oldukça dayanıklı bir yapıya sahiplerdir. Kolay kolay hasta olmazlar. Kolay hasta olmasalar da kedinizi mutlaka düzenli aralıklarla kontrole götürmelisiniz. Birman kediler kilo almaya meyilli olan kedilerden değildir. Yaklaşık olarak 4 – 6 kg arasında değişiklik gösterirler. Eğer kediniz bu kilo aralığının altına indiyse veya tam tersi şekilde çok üstüne çıktıysa veteriner hekiminize gitmeniz kedinin sağlığı açısından önemlidir. Sağlık işi şansa bırakabileceğiniz bir durum değildir. Kedinizi dış etmenler korumak için aşılarını zamanında yaptırmalısınız. İlk olarak iç v dış parazit aşıları yapılır. Daha sonrasında veteriner hekiminizle birlikte bir aşı takvimi oluşturup devam edebilirsiniz. Kediniz için aşı takvimine ve aşı fiyatlarına aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Birman kedisini eğitmek diğer kedilere oranla daha zordur. Birman kedi cinsleri eğitilmeye pek açık kediler değillerdir. Bu kedi cinsini eğitmek istiyorsanız, eğitimleri sırasında sabırlı olmalı ve pes etmeden devam etmelisiniz. Eğer eğitimleri konusunda sabırlı olamayacaksanız kedinize bu eğitimi vermeye çalışmayın.
Bir kedi sahiplenmeden önce ya da herhangi bir hayvanın bakımını üstlenmeden önce buna hazır olduğunuzdan ve sorumluluk alacağınızdan lütfen emin olun. Çünkü bir canlının tüm sorumluluğunu almış olacaksınız. Ayrıca baktığınız canlıyı, sağlığı için düzenli olarak veteriner hekim kontrolüne götürmeyi ihmal etmeyin.